Phỏng vấn Đức Tổng Giám mục Paul Richard Gallagher, Bộ Trưởng Ngoại giao Tòa Thánh

Lm Giuse: Trọng kính Đức Tổng, con là linh mục Giuse Vũ Hữu Hiền. Trong buổi phỏng vấn này, con đại diện cho Uỷ ban Truyền thông Xã hội trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam chân thành cảm ơn Đức Tổng đã đồng ý cho chúng con phỏng vấn Đức Tổng khi Đức Tổng sắp hoàn tất chuyến viếng thăm Việt Nam.

Vâng, thưa Đức Tổng, trong những lần gặp gỡ chính quyền Việt Nam, Đức Tổng có cảm nhận được những tín hiệu cho thấy có thêm những tiến bộ trong mối quan hệ giữa Việt Nam và Tòa Thánh Vatican không? Xin Đức Tổng chia sẻ với chúng con về những tín hiệu tiến bộ này. 

ĐTGM Gallagher: Vâng, tôi nghĩ rằng trong tất cả các buổi đối thoại ở Việt Nam với các cấp chính quyền tại Hà Nội, rõ ràng những thông điệp mà chúng tôi nhận được và những thông điệp chúng tôi gửi đi đã khẳng định những ý muốn tốt đẹp mong tạo ra tiến bộ trong mối quan hệ này. Chúng tôi phải nói rằng, những tiến bộ trong những năm gần đây thật đáng ghi nhận. Và tôi nghĩ rằng, mọi dấu chỉ đều cho thấy mọi sự đang tiếp tục tiến triển. Tôi cảm nhận cách chắc chắn rằng có sự tôn trọng rất lớn dành cho Tòa Thánh, cách riêng dành cho cá nhân Đức Thánh Cha, và có sự sẵn lòng thực hiện những cuộc trao đổi rất chân thành với chính quyền. Vì vậy, tôi nghĩ rằng mọi dấu chỉ đều tích cực vào thời điểm này.

Lm Giuse: Thưa Đức Tổng, sự tiến bộ trong mối tương quan giữa Việt Nam và Tòa Thánh Vatican là hoa trái, là kết quả của những nỗ lực lâu dài. Vậy theo Đức Tổng, Giáo hội Công giáo Việt Nam cần học hỏi những gì từ quá trình nỗ lực lâu dài đó? 

ĐTGM Gallagher: Vâng, tôi nghĩ rằng điều gây ấn tượng nhất chính là các cấp chính quyền Việt Nam đã nhận ra sự đóng góp tuyệt vời của Giáo hội Công giáo cho thiện ích của dân tộc. Tôi nghĩ rằng điều này được diễn tả cách đặc biệt trong đại dịch Covid-19. Trong các cuộc gặp gỡ tại Rôma hay tại đây, điều đáng ghi nhớ này đã luôn được nhắc đến. Lòng bác ái đã thể hiện sự liên đới của Giáo Hội đặc biệt với những người bị tổn thương và những người nghèo là những người rất cần giúp đỡ vào thời điểm đó. Sự can đảm của các Kitô hữu tại đây, sự sẵn sàng bày tỏ tình liên đới từ cả các linh mục lẫn giáo dân đối với những người đang bị căng thẳng trầm trọng vào lúc đó, đã tác động đến các nhà lãnh đạo quốc gia. Và tôi nghĩ rằng từ quan điểm này của Giáo hội Công giáo tại đây, bài học cần được đón nhận đó là không ai thực sự nên tự giam mình trong quá khứ. Chúng ta phải tiến về phía trước. Có những sai lầm mà mọi phía đều mắc phải trong mối tương quan. Nhưng trong bất kỳ mối quan hệ nào cũng đều có quá khứ, có hiện tại; điều quan trọng nhất chính là tương lai. Và tôi nghĩ rằng chúng ta đôi khi cần phải giải thoát chính mình khỏi một vài ký ức trong quá khứ, khỏi một số tình thế không thể giải quyết được trong quá khứ, và tiến bước về phía trước với một tinh thần lạc quan. Hãy nhìn xem sự việc đã thay đổi nhiều như thế nào, người khác đã thay đổi nhiều như thế nào và chúng ta cũng đã thay đổi nhiều như thế nào. 

Lm Giuse: Và giờ đây, Đức Tổng sắp hoàn tất chuyến viếng thăm Việt Nam. Xin Đức Tổng chia sẻ với chúng con những ấn tượng và những điều Đức Tổng quan sát thấy về đất nước và con người Việt Nam.

ĐTGM Gallagher: Lần trước, tôi đến Việt Nam cách đây 25 năm. Tôi đã đến Hà Nội theo lời mời của một người bạn là nhân viên ngoại giao. Tôi đã dành vài ngày cùng với anh ấy và gia đình của anh ấy. Và chúng tôi chỉ đi tham quan thôi. Những gì tôi nhận thấy rõ ràng bây giờ chính là một trải nghiệm sâu sắc hơn nhiều về xã hội Việt Nam. Tôi nhận ra có những tiến bộ to lớn đặc biệt là những tiến bộ về đời sống vật chất và sự phát triển xã hội. Các bạn có một đất nước xinh đẹp. Và tôi cũng rất vui vì có cơ hội được đến Huế, Đà Nẵng và bây giờ là thành phố Hồ Chí Minh. Đây là một trải nghiệm tuyệt vời mà tôi có được. Và như cha đã thấy, những tiến bộ về đời sống vật chất, dáng dấp đô thị đã đổi thay, cách thức mọi người suy nghĩ cũng đổi thay. Và điều đánh động tôi về con người chính là, như cha đã thấy, những năng lực tuyệt vời, những công nghệ tuyệt vời. Người ta muốn thay đổi, họ muốn có một tương lai tốt đẹp hơn cho con cái và cháu chắt của họ. Và tôi cũng nghĩ rằng, người Công giáo tại đây cũng muốn có một tương lai tươi sáng cho niềm tin của mình. Mọi người đã nỗ lực làm việc. Mọi người đã vận dụng mọi nguồn lực để xây dựng cộng đoàn mà các tín hữu Công giáo đích thực mong đợi, đó là thực hiện sứ vụ rao giảng toàn cầu, cố gắng xây dựng các cộng đoàn thành mẫu gương sống động cho mọi người.

Tôi đã cảm thấy mình nhận được sự thân ái tuyệt vời khi đến đây. Nhiều người tiếp đón chúng tôi cách lịch sự nhã nhặn là điều mà chúng tôi đã nhận được. Mọi người quan tâm rất nhiều đến nhu cầu của chúng tôi và rất muốn hỗ trợ chúng tôi, đây là điều mà không phải nơi nào trên thế giới cũng làm được. Nên đây cũng là một vài điều mà tôi nghĩ rằng người Việt Nam đã có. Đấy chính là kho tàng to lớn mà các bạn nên giữ gìn, và phát triển thêm trong tương lai. 

Lm Giuse: Vậy Đức Tổng nghĩ như thế nào về các cộng đoàn Công giáo Việt Nam mà Đức Tổng đã có dịp gặp gỡ và cử hành thánh lễ với họ ở Hà Nội, Huế và Sài Gòn? 

ĐTGM Gallagher: Điều đầu tiên mà tôi nghĩ tôi phải nói chính là vẻ đẹp của việc cử hành Thánh lễ và niềm vui của việc cử hành này, cũng như lòng đạo đức của giáo dân ở đây. Đây là điều rất ấn tượng với tôi. Một điều rõ ràng có thể nhận thấy là sự dấn thân tuyệt vời của giáo dân để phục vụ Giáo Hội, giúp đỡ các giáo sĩ và tu sĩ. Và có một điều khác mà tôi cũng thấy rất ấn tượng ở đây chính là đời sống của tu sĩ, đặc biệt là đời sống của các nữ tu. Tại các nơi mà tôi đã đến cử hành thánh lễ, đều có đông đảo các nữ tu tham dự. Tôi cũng thấy rằng, vẫn còn có nhiều thiếu nữ tiếp tục đến gia nhập các nhà tìm hiểu ơn gọi, nhà thỉnh sinh cũng như nhà tập. Đây là điều rất đáng khích lệ và một lần nữa tôi thấy điều này không có nhiều trên thế giới. Chúng ta có thể nói rằng đời sống ơn gọi tu sĩ thường đang gặp nhiều khủng hoảng ở khắp nơi. Ở đây anh chị em đang có một kho tàng và cách anh chị em sử dụng kho tàng ấy là trách nhiệm lớn của các mục tử trong Giáo Hội hướng đến tương lai. Các bạn có nguồn lực để đóng góp rất nhiều, không chỉ cho đời sống Giáo Hội tại đây, mà còn cho đời sống Giáo Hội hoàn vũ nữa. 

Lm Giuse: Có vài bản tin nói rằng chuyến viếng thăm của Đức Tổng sẽ được nối tiếp sau đó với chuyến viếng thăm của Đức Hồng y Parolin, kế đến nữa là chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha, điều này có đúng không, thưa Đức Tổng? 

ĐTGM Gallagher: Như cha cũng biết, Đức Hồng y Quốc Vụ Khanh là một người bạn tuyệt vời của Việt Nam. Ngài cũng đã đến đây một vài lần khi còn là Thứ trưởng Ngoại giao Tòa Thánh. Và ngài cũng tham gia vào một số cuộc gặp gỡ của Nhóm Làm Việc Chung, nên ngài sẽ rất hào hứng được trở lại đây. Đức Hồng Y cũng đã nhận được lời mời và tôi nghĩ rằng trong tương lai gần, ngài sẽ đến. Ngài rất bận rộn, ngài có rất nhiều việc phải làm. Nhưng tôi nghĩ rằng Việt Nam sẽ là ưu tiên và tôi nghĩ đến những thời điểm có ý nghĩa khác trong tiến độ của mối tương giao giữa Việt Nam và Tòa Thánh. Và như cha cũng biết, Đức Thánh Cha cũng được mời, nhưng mọi chuyện rõ ràng là phức tạp hơn và cần nhiều sự chuẩn bị hơn. Thực sự rất khó để nói chính xác khi nào, nhưng chắc chắn rằng Đức Thánh Cha rất sẵn lòng đến. Ngài rất muốn đến để gặp người dân Việt Nam và đặc biệt là để gặp người Công Giáo Việt Nam. Nên tôi nghĩ câu hỏi ở đây không phải là 'liệu Đức Thánh Cha có đến hay không?' mà là khi nào ngài sẽ đến được. Và vì thế, tôi nghĩ rằng, như tôi nói tối qua ở nhà thờ Chính Tòa Sài Gòn, đây là một câu hỏi gắn liền với sự kiên nhẫn, và là một câu hỏi gắn liền với lời cầu nguyện. Hy vọng rằng, sức khoẻ của Đức Thánh Cha và lịch trình sẽ cho phép ngài đến, cùng với cuộc đàm phán về thời điểm phù hợp với Chính quyền và Hội đồng Giám mục Việt Nam. 

Lm Giuse: Chúng con cám ơn Đức Tổng vì cuộc phỏng vấn này. Xin Chúa chúc lành và ban cho Đức Tổng dồi dào ân sủng để Đức Tổng có thể hoàn thành sứ mạng của mình. 

ĐTGM Gallagher: Xin cảm ơn cha Giuse. Rất vui được trò chuyện với cha!

Truyền thông Hội đồng Giám mục Việt Nam