Chuyện “thừa dép”

Mùa thi đang tới gần, ngoài việc chung của cộng đoàn, tôi bận bịu với việc ôn thi để chuẩn bị cho việc thi cử khá nhiều môn học trên Học viện. Điều đó cùng với việc lười xin ra ngoài, nên tôi vẫn chưa có đôi dép quai hậu mới thay thế cho đôi dép đã rách quai bởi thời gian sử dụng cũng đã trên dưới ba năm rồi.

Như vậy tôi đang là kẻ thiếu dép cách nào đó. Tuy nhiên, trong thời điểm hiện nay, trong khi World Cup đang diễn ra, tôi và mọi người lại thấy nhiều người “thừa dép”, bỏ dép đi mà không thèm dùng. Nói đến đây, chắc chắn mọi người đã hiểu ra.

Đúng là giải bóng đá Vô địch Thế giới là giải mà rất rất nhiều người trên toàn cầu chờ mong. Như bao lần diễn ra khác, trái bóng tròn luôn mang đến những bất ngờ. Năm nay, nhiều đội tuyển “cửa dưới” đánh bại, phá tan “cửa trên” để hiên ngang bước đi. Bởi vậy mà nhiều ông to như Brazil, Anh, Bồ Đào Nha đã xách va ly về nước để “ngồi chơi xơi nước” và dĩ nhiên là để nhìn người ta vui mừng nâng chiếc cúp vô địch.

Cũng bởi vì nhiều bất ngờ, nên không ít người đã thua trong việc cá độ. Và rồi chuyện bóng đá trở thành chuyện nhức nhối của chúng ta. Cuộc sống luôn có vấn đề, cái điều quan trọng là giải quyết vấn đề ấy như thế nào. Nhiều người đã chọn cho mình cách giải quyết là tự tử, mà phổ biến là tìm đến với các cây cầu xóa nợ hay bất kì cây cầu nào mà đối với họ có tác dụng xóa nợ.

Vâng, không chỉ món nợ thua độ bị xóa nhưng cả tính mạng của họ, sự hiện hữu với hình ảnh sống động của họ trong cõi đời này bị xóa đi. Họ không phải trả tiền cho việc thua độ, nhưng gia đình họ phải trả tiền thuê người vớt xác. Họ như rũ bỏ vướng bận đời này, nhưng gia đình lại đớn đau khôn nguôi. Dòng nước mắt ngừng chảy nơi khóe mắt họ, chuyển sang khóe mắt, chuyển sang cõi lòng những người thân thuộc.

Cách đây hai tuần, tôi nghe một anh bạn xót xa kể rằng người bạn học gần nhà mới đây đã thắt cổ tự tử trong rẫy khi mà thua độ tầm bảy mươi triệu. Cái chết của người đó khiến gia đình cùng nhiều người và chính anh bạn tôi xót xa. Xót xa hơn nữa là khoản nợ chỉ có ngần đó mà thôi. Chả lẽ mạng sống lại định giá được, và chỉ được mức giá đó thôi sao? Người thân bảo: “Nó mà nói ra khoản đó thì ta tìm cách xoay sở giúp được cơ mà!”

Thật đáng thương! Họ đáng thương vì đã ham mê, cay cú đắm chìm trong cơn cá độ được mất. Họ đáng thương vì trong cơn mù tối, đã lựa chọn giải pháp không đúng đắn…

Vậy thì suy nghĩ của mọi người trong xã hội ra sao về điều này?

Nhiều người tỏ ra dửng dưng và thậm chí còn vui đùa với việc nhiều người tự vẫn hòng “trốn nợ hợp pháp” sau khi thua độ bóng đá theo kiểu rủ nhau đi nhặt dép. Trên các trang mạng xã hội, có một số hình ảnh, video đùa vui với chuyện này. Thậm chí, một số tài khoản cá nhân hay trang fanpage trên Facebook còn đưa ra bảng giá "nhảy cầu" kèm địa điểm với cả nội quy nhảy, như một hình thức cổ súy theo những câu đùa trên[1]. Có người còn đùa linh vật World Cup năm nay là người nhảy cầu.

Sao con người lại có thể vui vẻ trước điều đó, sao có thể nở nụ cười khi mà những người thân của những người “thừa dép” đang khóc lóc đớn đau?

Tôi cũng có xem một video quay cảnh một anh chàng ở Thái Nguyên nhảy từ lầu cầu xuống đường, lộn mấy vòng rồi nằm im mà không rõ có chết hay không. Lý do thì tôi không rõ là do phê thuốc hay thất tình hay thua độ. Tuy nhiên, tôi thấy nhói lòng khi mà lướt qua các dòng bình luận, tôi thấy toàn những lời chửi rủa, thậm chí hoan nghênh như là: “chết đi cho xã hội được yên”, “còn kẻ nào muốn thì làm ngay đi”, “chết là phải, sống làm gì”… Những con người tự cắt đi mạng sống mình đó chưa động chạm, chưa gây hại gì cho họ mà họ đã suy nghĩ vậy. Tự hỏi nếu họ bị thiệt hại gì bởi những con người đó thì họ phản ứng gay gắt, trả thù gấp bội thế nào?

 Dù sao đi nữa, họ vẫn là con người, là con người đó bạn ơi! Ngay cả những kẻ diệt chủng, những kẻ gây ra những tội ác dã man, khi bị bắt cũng cần phải được qua xét xử, những kẻ đó cũng có cơ hội bào chữa, chứ đâu phải giết là giết. Chuyện Tổng thống Duterte của Philippines với cuộc chiến chống ma túy chắc hẳn nhiều người biết. Tờ Philippine Daily Inquirer đưa tin Cơ quan Phòng chống ma túy Philippines (PDEA) ngày 29 tháng 05 năm 2022 công bố số liệu của nước này tính đến ngày 30.4 tổng số nghi phạm bị giết trong cuộc chiến chống ma túy lên đến 6.248 người kể từ khi Tổng thống Rodrigo Duterte[2] nhậm chức vào tháng 6 năm 2016. Hành động đó dấy lên phản ứng dữ dội của công luận tại quốc gia đó và trên trường quốc tế.

Ở nước ta, có lẽ chưa có các câu lạc bộ tự tử cũng như chưa xuất hiện các cánh rừng tự tử như Nhật Bản nhưng chạy dọc từ Nam ra Bắc có không ít những cây cầu “xóa nợ”. Ngoài ra, thời điểm gần đây ngày càng xuất hiện thêm nhiều ngôi nhà cao tầng, nhiều sợi dây, nhiều liều thuốc  “xóa hờn giận”, “xóa áp lực”… được tạo ra bởi các bạn trẻ.

Thời xưa ở nhiều giáo xứ, bất cứ ai tự tử thì sẽ không được đưa vào nhà thờ, không được các vị chủ chăn dâng lễ cầu nguyện, không được chôn ở vườn thánh… Ngày nay, thái độ đó đã có nhiều thay đổi. Hội thánh không tuyên bố nhưng người tự mình tìm đến cái chết là xuống hỏa ngục như nhiều người cứ nói bất cứ ai tự tử là đương nhiên xuống hỏa ngục. Hội thánh cho rằng lòng thương xót của Thiên Chúa vô biên, ngài có thể ban cho những con người ấy cơ hội thống hối nào đó để được ơn cứu độ. Hội thánh vẫn mời gọi con cái mình câu nguyện cho những con người ấy (x. GLHTCG 2283).

Lẽ dĩ nhiên là Hội thánh vẫn không đồng tình với việc tự tử bởi vì sự sống là do Thiên Chúa ban. Trong sách Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo, số 2280 có viết: “Chúng ta là những người quản lý chứ không phải những ông chủ của sự sống mà Thiên Chúa đã trao phó cho chúng ta. Chúng ta không có quyền định đoạt về sự sống.”

Việc ngày càng có nhiều người tự mình tìm đến cái chết đang là lời cảnh tỉnh đối với tất cả chúng ta. Họ làm thế, vậy chúng ta có phải chịu trách nhiệm hay không? Xin thưa, xét ở mức độ nào đó chúng ta cần chịu trách nhiệm. Nhiều khi chúng ta vô cảm. Vô cảm khi họ gặp đang bế tắc, thậm chí cả khi họ tìm đến cái chết. Thật đúng như lời Đức Giáo hoàng Phanxicô đã cho rằng: “Chúng ta đã tiến bộ trên nhiều lĩnh vực, nhưng lại mù tịt về việc đồng hành, chăm sóc và hỗ trợ những người yếu đuối và dễ bị tổn thương nhất trong xã hội phát triển ngày nay[3].”

Từ việc suy tư về tình trạng có nhiều người tự tìm đến cái chết như vậy, thiết nghĩ việc giáo dục nhân bản, bồi dưỡng giá trị sống cần được đề cao hơn ngay từ gia đình, nhà trường, cộng đoàn giáo xứ và trong toàn xã hội bên cạnh việc con người sống với nhau với chất người hơn.

Mùa bóng đá đang ở vào giai đoạn cao điểm. Ước mong mọi người hò la cổ vũ cách lành mạnh, vui vẻ. Ước mong rằng không có ai “thừa dép” để rồi “vứt dép” trong sự đớn đau không lối thoát.

Ước mong rằng mỗi chúng ta, cách đặc biệt là các Kitô hữu luôn sống một cách sung mãn, luôn giữ được tâm thái bình an dù cho bất cứ biến cố gì xảy đến, luôn biết sống yêu thương để rồi “Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau" (Ga 13, 35); luôn biết “cám ơn Chúa mỗi sớm mai thức dậy” ta lại “có thêm ngày nữa để yêu thương” chứ không phải để thờ ơ, vô cảm…

Vj Vu (TGPSG)

[1] Minh Nhân, “Phản cảm trò đùa "nhảy cầu", "cầm sổ đỏ" tràn ngập MXH mùa World Cup,” Dân trí, truy cập 12-12-2022, https://dantri.com.vn/doi-song/phan-cam-tro-dua-nhay-cau-cam-so-do-tran-ngap-mxh-mua-world-cup-20221128183515003.htm.

[2] Khánh An, “6.248 người chết trong cuộc chiến chống ma túy của Philippines,” Thanh niên, truy cập 10-22-2022, https://thanhnien.vn/6-248-nguoi-chet-trong-cuoc-chien-chong-ma-tuy-cua-philippines-post1463405.html.

[3] Phanxico, Fratelli Tutti, 64.